Met zijn diepgaande en aardse ritmes die je meevoeren in een bijna droomachtige staat, laat deze betoverende toonladder je ongetwijfeld in trance achter.
Als een van de eerste toonladders die ooit werd gebruikt om een Handpan te stemmen, is de Pygmy-toonladder vandaag de dag nog net zo populair als bij zijn introductie in de vroege jaren 2000. Met zijn meeslepende klanken blijft hij muzikanten fascineren.
Laten we deze hypnotiserende toonladder verkennen en ontdekken wat hem zo bijzonder maakt – van zijn unieke muzikale eigenschappen tot de verschillende varianten die door Handpan-makers zijn ontwikkeld. Leer alles over de Pygmy-toonladder en bepaal of hij bij jouw Handpan-spel past!

Introductie tot de Pygmy-toonladder
De Pygmy-toonladder was een van de eerste toonladders die werd gebruikt om een Handpan te stemmen en maakte deel uit van de allereerste reeks Hang Drums die door PanArt werden vervaardigd en uitgebracht.
De oorspronkelijke Pygmy Hang Drums uit de eerste generatie zijn inmiddels een gewild verzamelobject geworden onder de meest gepassioneerde en toegewijde muzikanten binnen de Handpan-gemeenschap. Vanwege hun historische waarde worden deze instrumenten vaak verkocht voor vele duizenden dollars per stuk!
Vandaag de dag is de Pygmy-toonladder nog steeds een van de populairste keuzes voor een Handpan, en dat is niet zonder reden. De blijvende aantrekkingskracht zit in de unieke, ritmische klanken die deze stemming voortbrengt.
De Pygmy-toonladder nodigt elke Handpan-speler uit om zich te verliezen in het geluid, of dat nu tijdens een diepe meditatieve staat is of in een tranceachtige muzikale verkenning. Dit komt door de specifieke intervalstructuur en muzikale eigenschappen, die we in dit artikel nader zullen bekijken.
Naam en Oorsprong van de Pygmy-toonladder
De Pygmy-toonladder is vernoemd naar de inheemse volkeren die in de regenwouden van Centraal-Afrika leven. Hoewel de tribale ritmes en eeuwenoude melodieën van deze culturen een inspiratiebron zijn geweest voor de Pygmy-toonladder, is het belangrijk om te benadrukken dat er geen directe link is tussen de toonladder zelf en de traditionele muziek van deze etnische groepen.
In feite maken de meeste van deze gemeenschappen geen gebruik van specifieke toonladders zoals die in de westerse muziektheorie worden begrepen. Omdat hun muziek mondeling wordt overgeleverd en binnen de gemeenschap wordt aangeleerd in plaats van in een formele onderwijssetting, bestaat er geen theoretisch systeem of vaste toonladderstructuur zoals in de westerse muziek.
Voor een glimp van slechts één van de vele zangtradities van de inheemse volkeren van Centraal-Afrika die als inspiratie hebben gediend voor deze toonladder, luister naar “The Music of the Bayaka People“, uitgebracht door Wild Sanctuary.
Hoewel de Pygmy-toonladder niet rechtstreeks voortkomt uit deze muzikale tradities, probeert zij wel een vergelijkbare tranceachtige sfeer op te roepen in haar klanken en ritmes.
Muzikale tradities uit Centraal-Afrika, zoals die van de Bayaka, Aka en Mbuti, zijn divers en uniek. Veel van deze gemeenschappen creëren complexe vocale muziek die vloeiende ritmes en tranceachtige fraseringen bevat als onderdeel van hun voorouderlijke rituelen en overleveringen.
Deze rijke, gelaagde en complexe zangpatronen hebben mogelijk PanArt geïnspireerd om deze toonladder de naam Pygmy te geven, als een artistieke interpretatie en eerbetoon aan deze muzikale tradities, eerder dan een directe verbinding ermee te claimen.
De repetitieve, cyclische aard van deze eeuwenoude percussie- en zangtradities sluit aan bij de hypnotiserende, tranceachtige ritmes van de Pygmy Handpan. Op zijn eigen manier weerspiegelt de Pygmy-toonladder deze krachtige, voorouderlijke klanken in een moderne interpretatie.
Muzikale kenmerken van de Pygmy-toonladder
Het belangrijkste kenmerk van de Pygmy-toonladder is dat het een pentatonische toonladder is, wat betekent dat er 5 noten per octaaf zijn. Deze noten worden vaak herhaald over verschillende octaven binnen de indeling van een Handpan.
Hoewel de Pygmy-toonladder strikt genomen pentatonisch van structuur is, bestaat er enige flexibiliteit in de manier waarop de intervallen tussen de noten zijn gerangschikt.
Sommige varianten van de Pygmy-toonladder zijn gebaseerd op de Mineur Pentatonische toonladder, terwijl andere meer lijken op de Dorische Pentatonische toonladder.
De pentatonische structuur van de Pygmy-toonladder
Laten we de volgende toonladderstructuren bekijken:
Mineur Pentatonische intervallen: 1 – ♭3 – 4 – 5 – ♭7
Dorisch Pentatonische intervallen: 1 – 2 – 4 – 5 – ♭7
Hoewel de intervallen in deze pentatonische toonladders net iets anders zijn verdeeld, behouden ze beide hun karakteristieke Pygmy-klank.
Hieronder zien we twee voorbeelden van verschillende pentatonische toonladders in D:
de D Mineur Pentatonische toonladder en de D Dorisch Pentatonische toonladder, waarop enkele bestaande Pygmy Handpan-stemmingen zijn gebaseerd.
D Mineur Pentatonische

D Dorian Pentatonische

In tegenstelling tot sommige andere Handpan-stemmingen, zoals de D Kurd-toonladder, die in essentie een variant is van D mineur, of de Hijaz-toonladder, die sterk wordt bepaald door zijn Frygische-achtige intervallen, heeft de Pygmy-toonladder geen vaste set intervallen of harmonische kenmerken, behalve zijn pentatonische karakter.
Hierdoor hebben Handpan-makers net iets meer vrijheid om te experimenteren met de intervallen binnen een Pygmy-stemming.
De Klassieke Pygmy en de Low Pygmy
Als je verschillende websites hebt bekeken en de diverse stemmingen onder de naam Pygmy hebt vergeleken, zul je zien dat er veel manieren zijn om de noten te rangschikken.
Er zijn twee hoofdvarianten van de Pygmy-toonladder. Hoewel beide versies dezelfde kernnoten gebruiken, zit het belangrijkste verschil in de manier waarop ze op het instrument worden verdeeld en geordend.
De “reguliere” of Klassieke Pygmy, de versie die voor het eerst werd uitgebracht in de vroege jaren 2000, heeft de Ding (centrale noot) binnen een octaafafstand van de eerstvolgende bespeelbare noot. Dit volgt een meer traditionele notenvolgorde die vaak in Handpans wordt gebruikt.
De Low Pygmy daarentegen heeft een veel grotere intervalafstand tussen de Ding en de eerstvolgende bespeelbare noot, die in sommige gevallen wel een octaaf kan overspringen.
Bij een D mineur Klassieke Pygmy wordt de Ding (D3) meestal gevolgd door A3, wat een relatief kleine intervalafstand is. In een D mineur Low Pygmy daarentegen, wordt de Ding (D3) vaak gevolgd door D4, wat een aanzienlijk grotere intervalafstand creëert.
Handpan-indeling van de Pygmy-toonladder
Handpans in de Pygmy-toonladder worden het meest aangetroffen in 9-noot en 10-noot configuraties, hoewel je ook Pygmy-Handpans kunt tegenkomen met meer noten dan deze.
In de onderstaande diagrammen wordt de opeenvolging van noten, in oplopende volgorde van de toonladder, weergegeven op de afbeelding van de Handpan aan de linkerkant, terwijl de namen van elke noot in tablatuurformaat aan de rechterkant worden gepresenteerd.
Hier gebruiken we de C# Klassieke Pygmy-toonladder als voorbeeld.
9-noten C# Pygmy Handpan
(C#3)| G# | A | C# | E | F# | G# | A | C# |

10-noten C# Pygmy Handpan
(C#3)| G# | A | C# | E | F# | G# | A | C# | E |

Pygmy Handpan-speeltechnieken
Vanwege de pentatonische structuur van de Pygmy-toonladder, waarbij de noten zich herhalen over twee octaven op de Handpan, is de kans op dissonante of ongemakkelijk klinkende intervallen zeer klein, zelfs tijdens improvisaties of spontane muzikale verkenningen. Zelfs in vergelijking met de D Kurd-toonladder zorgt dit relatieve gebrek aan dissonante harmonieën ervoor dat de Pygmy een uitzonderlijk toegankelijke toonladder is voor beginners.
Dit creëert een gevoel van vrijheid in de melodische benadering van Handpan-techniek. Omdat de kans op een scherpe of dissonante klank minimaal is, kunnen muzikanten met deze toonladder op een meer experimentele manier spelen.
Daarnaast maakt dit de Pygmy-toonladder een uitstekende keuze voor snel, ritmisch spel met een energieke aanslag, aangezien de noten naadloos in elkaar overvloeien zonder dat er te veel botsende klanken ontstaan in de sustain.
De herhalende structuur van de Pygmy-toonladder maakt haar bijzonder geschikt voor snelle, vloeiende ritmes. Van alle beschikbare Handpan-toonladders is dit een van de meest geschikte voor drumachtige, percussieve speeltechnieken.
Echter, door deze tonale structuur lijkt de toonladder soms in cirkels te bewegen. In zekere zin kan muziek die op een Pygmy-toonladder wordt gespeeld de dramatische spanning en resolutie missen die in andere toonladders, zoals de Hijaz, wel aanwezig is.
Het relatief beperkte aantal leidtonen binnen de structuur van de toonladder kan ervoor zorgen dat de Pygmy-toonladder een meer trance-opwekkend, dromerig en open karakter heeft, met melodieën die soms aanvoelen alsof ze geen definitieve afsluiting bereiken. Dit kan unieke uitdagingen opleveren bij het componeren van stukken op een Pygmy-Handpan.
Toch is dit juist een deel van de charme van de Pygmy-toonladder, waarbij de focus minder ligt op de bestemming en meer op de reis zelf.
Bekijk deze demo’s van de C# Pygmy-toonladder, gespeeld op een 9-noten en 10-noten Handpan:
9-noten C# Pygmy Handpan
10-noten C# Pygmy Handpan
De Pygmy-toonladder en haar trance-opwekkende klanken
Net als de eeuwenoude ritmes van de inheemse Afrikaanse muziek die haar naam heeft geïnspireerd, is de Pygmy-toonladder diep hypnotiserend in haar klanken en ritmes.
De klanken van de Pygmy zullen ongetwijfeld resoneren met degenen die op zoek zijn naar een diepere beleving van muziek en geluid.
Haar repetitieve, meanderende karakter nodigt iedereen die haar ritmes hoort uit in een staat van diepe flow, waar de tijd lijkt stil te staan en de geest vrij kan dwalen terwijl de noten hen meenemen in een tranceachtige ervaring.
Met een eenvoudige maar diepgaande tonale structuur nodigt de Pygmy-toonladder uit tot een meditatieve, bijna sjamanistische beleving, waarbij zowel spelers als luisteraars zich volledig kunnen onderdompelen in het moment, en misschien zelfs een glimp opvangen van het eeuwige.

Voor wie is een Pygmy Handpan een goede keuze?
Absolute beginners, zelfs degenen zonder enige muzikale ervaring, zullen het het makkelijkst hebben op een Pygmy Handpan, dankzij de vergevingsgezinde intervalstructuur. Het is de perfecte toonladder voor iedereen die net aan zijn muzikale reis begint.
De Pygmy-toonladder is ook uitstekend geschikt voor holistische beoefenaars die de Handpan willen gebruiken als meditatie-instrument om hun mindfulness-praktijk te verdiepen, dankzij de tranceachtige ritmes die deze toonladder mogelijk maakt.
Daarnaast is de Pygmy-toonladder bijzonder geschikt voor Handpan-spelers met een percussieve speelstijl, die het instrument meer als een drum willen benaderen, met de nadruk op ritmische patronen en beats, in plaats van lineaire melodieën en polyfone harmonieën. Tegelijkertijd biedt deze toonladder ook interessante mogelijkheden voor gevorderde muzikanten die op zoek zijn naar subtielere of alternatieve vormen van muzikale compositie.
Of je nu een beginner bent die op zoek is naar zijn allereerste Handpan, of een ervaren muzikant die zijn speelstijl wil uitbreiden – de Pygmy-toonladder biedt een meeslepende en inspirerende muzikale ervaring waar je gegarandeerd van zult genieten.

Tot Slot
De Pygmy-toonladder is een unieke en veelzijdige Handpan-stemming die zowel beginners als gevorderde muzikanten zal aanspreken, vooral degenen die de ritmische en hypnotiserende kwaliteiten van deze toonladder willen verkennen.
Met zijn aardse, door tribale ritmes geïnspireerde patronen en tranceachtige klanken is de Pygmy-toonladder ideaal voor wie gelaagde, atmosferische klanklandschappen wil creëren, of dieper in meditatie wil duiken met muziek als gids.
Of je nu net begint of je spel als Handpan-muzikant verder wilt ontwikkelen, de Pygmy-toonladder biedt een wereld aan eindeloze mogelijkheden.
Je kunt ons volledige assortiment Handpans hier bekijken. En zoals altijd, stuur ons gerust een bericht als je vragen hebt, we helpen je graag verder!